MÜZAKERE SÜRECİNİN NERESİNDEYİZ?

Kaymakamlara konferans, 8 Aralık 2005

• Müzakere sürecinin neresindeyiz?
  • Müzakere sürecinin geçmişi
    • Belli başlı dönüm noktaları
      • 1959
      •  1963
      • 1987
      • 1996
      • 1999
      • 12 Aralık 2002
      • 17 Aralık 2004
      • 3 Ekim 2005
        • 3 Ekim 2005: Konsey, Komisyon tarafından daha önce yayınlanmış olan Müzakere Çerçeve Belgesi’ni kabul ediyor ve müzakereler resmen başlamış oluyor

Çerçeve Belgesinde neler var

• Müzakerelerin tabi olduğu İlkeler

Md. 1: Müzakerelerin hızı  Türkiye’nin kaydedeceği ilerlemeye bağlıdır

– Konsey, gelişmeleri izleyecektir

2: Müzakerelerin ortak hedefi tam üyeliktir.

– Müzakereler açık uçludur.

–        Türkiye üyelik sorumluluklarını yüklenemeyecek olursa, batılı kurumlara demirlenmiş kalmalıdır.

(AP, müzakerelerin açık uçlu mahiyeti, tam üyeliğe paralel yapıcı imkanlarla birlikte,  daha başlangıçta güvence altına alınmalıdır).

3. AB’nin Türkiye’yi massetme kapasitesi

4. Din hürriyeti…azınlık hakları

5. Temel hak ve hürriyetlerin ciddi ve ısrarlı ihlali halinde müzakerelerin kesilmesini nitelikli çoğunlukla tavsiye edecek. HK oybirliğiyle karar verecek.

6. Müzakerelerin ilerleme koşulları:

–        Kopenhag kriterlerine uyulması

–        İyi komşuluk ve anlaşmazlıklarının çözümünde UAD’nın yargısını kabul

–        Kıbrıs’la ilişkilerin normalleştirilmesi

–        Ek Protokolden kaynaklanan yüklenimlerin yerine getirilmesi (Limanların açılması)

7. – Türkiye, üye ülkelerin uluslararası kuruluşlara üyelikleri konusundaki  politikasını AB’ye uyarlamalıdır.

8. Türkiye, katılım anındaki diğer katılım müzakerelerin sonuçlarını önceden kabul eder.

9. AB Türkiye’ye massetme yeteneğini de nazarı itibara alır.

Müzakerelerin İçeriği

10. Türkiye müktesebatı tüm unsurlarıyla kabul edecektir.

11. Türkiye, müktesebata aykırı uluslararası anlaşmalarını feshedecektir.

12. Türkiye için uzun geçiş dönemleri ve kalıcı önlemler kabul edilebilir.

13. Katılım müzakereleri ancak, 2014 den sonraki mali çerçeve kabul edildikten sonra sonuçlandırılabilir.

14. Euro, katılımdan sonra Türkiye’nin ulusal parası olacaktır.

Türkiye, üye olunca Schengen rejimini kabul edecek, ancak kendisi Schengen’den yararlanmaya ancak, Türkiye’nin hazır olduğu yolundaki bir Konsey kararından sonra başlayabilecektir.

16. Çevre standartları ve nükleer güvenlik

17. Türkiye tüm kurumlarını müktesebatı uygulayabilecek düzeye getirmelidir.

Müzakere Yöntemleri

18. Tarama başlayacaktır.

19. 35 başlık olacaktır

20. Konsey, başlıkların kapanması ve gerekirse açılması için eşikler koyacaktır

21. Türkiye, müktesebata ne ölçüde uyum sağladığını muntazaman bildirecektir.

22. AB uygulamayı icabında mahallinde izleyecektir.

• Belge ne getiriyor
  • Olumlu hususlar:
    • Türkiye “Müzakere eden ülke” sıfatını kazanıyor
    • Müzakereler, Türkiye’nin hızına endekslenmiştir
    • İmtiyazlı ortaklık kavramı belgede yoktur
    • Ermeni Soykırımına atıf yoktur
    • Sivil toplum diyalogunun önemi
  • Olumsuz unsurlar:
    • “Ucu açık müzakereler”
    • İstisnalar (derogasyonlar)
    • AB’nin Türkiye’yi “massetme” kapasitesi (Mali, idari,sosyal)

• Daha sonraki gelişmeler
  • 9 Kasım 2005: Üç belge daha yayınlanıyor:
    • KOB:  Ülkemizi üyeliğe hazırlamaya yönelik siyasi enstrümanlara temel teşkil eden, kısa ve orta vadede yapılması gereken reformların rehberi olan KOB özetle, ülkemizce zaten reformlar çerçevesinde ele alınmakta olan hususlara ilişkindir. Benimsediği dikkatli yazım çerçevesinde Kıbrıs dışında genel mahiyette ülkemizi çok rahatsız edecek unsurlar taşımamaktadır. Kıbrıs konusunda ise AB Komisyonunun bugüne kadar dile getirdiği unsurları içermektedir.

2005 İlerleme Raporu: 2005 yılı İlerleme Raporu geçtiğimiz yıllardaki raporlarla aynı yapıdadır. Konu başlıkları,  gelişmelerin aktarılış ve değerlendirme sistemi önceki yıllardan farklı değildir. Ülkemiz hakkında yayınlanan bu sekizinci rapor beklenmeyen ve sürpriz teşkil edebilecek  unsurlar içermemektedir. Bu yapılırken raporda dikkatli ve özenli bir üslup kullanılmıştır. Raporun genel tonunun müspet olduğu da dikkat çekmektedir. Bilhassa hassasiyet yaratabilecek konularda ölçülü bir dil kullanılmasına özen gösterilmiştir.  Raporda, Güneydoğu’daki sorunların çözümlenmesindeki gecikme bağlamında bu süreci olumsuz etkileyen nedenlerden biri olarak PKK şiddetinin yeniden başlamasının gösterilmesi raporun göze çarpan olumlu unsurları arasında yer almaktadır. Bu raporla ülkemize piyasa ekonomisi statüsü tanınmıştır.

• Raporun tabiatıyla hemfikir olmadığımız yanları da bulunmaktadır. Raporda paylaşmadığımız bir husus 2005 yılında reformların yavaşladığına dair eleştirilerdir. Bir önceki İlerleme Raporunda da teslim edildiği üzere, 2004 yılında reformlar bakımından önemli adımlar atılmıştır.  Anadilde eğitim ve dini özgürlükler gibi alanlarda dile getirilen eleştirilere katılınmamaktadır. Kıbrıs konusunda AB ile aramızda var olan görüş ayrılıkları rapora yansımıştır. Bunlar da bir sürpriz teşkil etmemektedir. Bu konuda Türkiye üzerine düşeni yapmış olup, karşı tarafın adım atmasını beklemektedir.

• Strateji belgesi (Öteki aday ülkeleri de kapsıyor)

Strateji Belgesinde, ülkemizde siyasi geçiş döneminin devam etmekte olduğu ve  Kopenhag siyasi kriterlerini yeterli bir şekilde yerine getirmeyi sürdürdüğü belirtilmekte; ekonomik alanda temel bir ilerleme sağlandığı,   istikrar ve reform alanında yakın zamanda elde edilen başarılar devam ettirildiği sürece Türk ekonomisinin işleyen bir piyasa ekonomisi olarak görülebileceği vurgulanmakta ve ülkemizde reform sürecinin devamı için AB’nin öngördüğü mali yardıma değinilmektedir.

• Müzakereler nasıl yürütülecektir
  • Tarama:

 Tarama süreci iki bölümde gerçekleşmektedir. Tanıtıcı tarama ve ayrıntılı tarama.

Tarama süreci 20 Ekim tarihinde Bilim ve Araştırma alanında tanıtıcı tarama ile başlanmış, bugün (8 Aralık) itibari ile halen Brüksel’de sürmekte olan Tarım ve Kırsal Kalkınma alanındaki tanıtıcı taramayı da sayarsak 7 başlık altındaki konularda tarama süreci gerçekleştirilmiştir. Buna göre ;

 * Bilim ve Araştırma alanında hem tanıtıcı hem ayrıntılı tarama

 * Eğitim ve Kültür alanında hem tanıtıcı hem ayrıntılı tarama

* Kamu Alımları alanında hem tanıtıcı hem ayrıntılı tarama

* Rekabet Politikaları alanında hem tanıtıcı hem ayrıntılı tarama

* Yerleşme Hakkı ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı alanında tanıtıcı tarama

* Sermayenin Serbest Dolaşımı alanında tanıtıcı tarama

* Tarım ve Kırsal Kalkınma alanında tanıtıcı tarama tamamlanmıştır.

Bir yıl içerisinde tüm başlıklardaki tanıtıcı ve ayrıntılı taramanın bitirilmesi öngörülmektedir. Tarama süresi devam ederken bazı başlıkların açılması da imkan dahilindedir. 2006 Baharında Bilim ve Araştırma ve Eğitim ve Kültür alanlarındaki başlıkların açılmasını beklenmektedir.

• • Uyum
  • Müzakere heyeti: Dışişleri Bakanı, Başmüzakereci, 4 Yardımcı, ad hoc müzakere heyetleri
  • Müzakere başlıkları

• Malların Serbest Dolaşımı
• İşçilerin Serbest Dolaşımı
• Yerleşim Hakkı v e Hizmetlerin Serbest Dolaşımı
• Sermayenin Serbest Dolaşımı
• Kamu Alımları
• Şirketler Hukuku
• Fikri Mülkiyet Hukuku
• Rekabet Politikası
• Mali Hizmetler
• Bilgi Toplumu ve Medya
• Tarım ve Kırsal Kalkınma
• Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikası
• Balıkçılık
• Ulaştırma Politikası
• Enerji
• Vergilendirme
• Ekonomik ve Parasal Politika
• İstatistik
• Sosyal Politika ve İstihdam[1]
• İşletme ve Sanayi Politikası
• Trans-Avrupa Şebekeleri
• Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu
• Yargı ve Temel Haklar
• Adalet, Özgürlük ve Güvenlik
• Bilim ve Araştırma
• Eğitim ve Kültür
• Çevre
• Tüketici ve Sağlığın Korunması
• Gümrük Birliği
• Dış İlişkiler
• Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları
• Mali Kontrol
• Mali ve Bütçe Konularına İlişkin Hükümler
• Kurumlar
• Diğer Konular
• Kıbrıs
• Limanların Rum gemilerine açılması

Sonuç

Tüm çabalara rağmen Türkiye AB’ye alınmazsa ne olur?